ggggggdddd

Kraj Bośnia i Hercegowina

Stolica: Sarajewo
Waluta: marka konwertybilna (KM), 1 KM = 100 fenigów
Wiza: wiza nie jest wymagana
Język: bośniacki, serbski, chorwacki
Napięcie: 220 V
Powierzchnia: 51 129 km²
Ludność: 4,5 mln

Bośnia Północno-Wschodnia

Bałkański urok północnej prowincji.

Informacje ogólne

Bośnia Północno-Wschodnia jest regionem sąsiadującym od północy z prowincją Posavina, Serbią i Chorwacją oraz od południa z takimi krainami jak Centralna Bośnia i okolice Sarajewa. Na wschodzie najbliższym dużym miastem jest Banja Luka dająca początek Krainie Bośniackiej. Największym miastem regionu jest Tuzla położona u zachodniego podnóża gór Majevica. Historia Bośni Północno-Wschodniej związana jest z odkryciem solanek w XVI w., chociaż osady ludzkie najczęściej były zakładane w wieku XV podczas panowania tureckiego. Rozwój gospodarczy nastąpił w XVII stuleciu, kiedy powstały ośrodki rzemiosła i unowocześniły się metody wydobycia soli i węgla kamiennego. Najcenniejszym zabytkiem Tuzli jest XVI-wieczny meczet Turaliberg.

Kuchnia

Stołując się w bośniackich restauracjach można zauważyć, że tamtejsze potrawy czerpały zarówno z kuchni zachodniej, jak i wschodniej. Bogactwo smaków najlepsi restauratorzy zawdzięczają Turkom, Włochom, Węgrom, Austriakom i Grekom, którzy na przestrzeni wieków przewijali się przez ten zakątek Europy. Proste i lekkostrawne potrawy opierają się głównie na mięsie i warzywach. Nie ma w nich zbyt wielu przypraw i najczęściej są gotowane w dużej ilości wody. Spacerując po uliczkach miast często można natknąć się na restauracyjki serwujące potrawy typu „fast food”, na które składają się najczęściej cevape, czyli kawałki grillowanego mięsa podawane z ciastem pita i cebulą. Podobne danie podawane w restauracji nazywa się cevapcicarnia. Dobrą przekąską jest burek, popularne, tureckie jedzenie, na które składa się wielowarstwowe ciasto z serem, ziemniakami, szpinakiem lub mięsem. Takie przekąski serwują specjalne lokale widniejące pod szyldem buregdzinica. Do innych dań, które można spotkać w wielu miastach należą:

musaka – zapiekanka z ziemniaków, mięsa i bakłażana lub cebuli,

cimbure – jajka z suszonym mięsem,

sarma – gołąbki z liści kapusty,

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

bosanski lonac – mięso i warzywa układane warstwowo w glinianym garnku.

Po wejściu do niektórych restauracji od razu można wyczuć aromatyczny zapach zawiesistych zup, wśród których na stołach króluje sarajewska corba i begova corba.

Nie sposób przejść obojętnie obok straganu sprzedającego pyszny bośniacki ser travnicki, livanjski czy vlasicki sir, a na pamiątkę można zakupić sir iż mjeha – dojrzewający ser zaszyty w koziej skórze. Podobnie rzecz się ma do słodkich ciast i rolad takich jak tatlije, kadaif, pita s orasima czy baklava. Wiele sklepów sprzedaje także rozmaite migdały, orzeszki w miodzie, sezamki i rodzynki. Łasuchom z pewnością przypadnie do gustu pieczony deser z ryżu frinda sutlac oraz pieczone jabłka z orzechami zwane tufahija.

Dania główne popija się najczęściej winem. W kartach z takimi trunkami pojawiają się najczęściej wina wytwarzane w okolicach Ljubuski i Citluka. Zamówić można między innymi białe wino wytrawne zilavka buntic oraz czerwone wina wytrawne blatina buntic, blatina buntic barique i blatina gangas. Wiele cenionych gatunków powstaje także w prywatnych piwnicach, a na rynek trafia najczęściej citlucka zilavka, zilavka ostojic i medugorska zilavka. Takie wina są niezwykle krystaliczne, mają bogaty ekstrakt, specyficzny zapach i oryginalny kolor. Podróżując po kraju warto wypatrywać przydrożnych handlarzy sprzedających rakiję – wysokoprocentowy destylat wytwarzany najczęściej na bazie owoców, ziół i orzechów. Kolorami różni się wódka ze śliwek – slivovica, z gruszek – kruska i ziół – travarica. Coś dla siebie znajdą także piwosze, gdyż w letni upał pragnienie doskonale gasi piwo Nektar lub Sarajevsko, natomiast kierowcom poleca się orzeźwiający, lekko musujący i schłodzony ajran przygotowany z wody, śmietany, soli i pieprzu. Picie kawy z kolei jest w Bośni prawdziwym rytuałem, przy którym toczą się najważniejsze rozmowy o polityce i sporcie. Zamówić można przykładowo kawę z mlekiem – velika kava sa mlijekom lub po prostu tradycyjną filiżankę velika kava.

Obyczaje

Chociaż w Bośni i Hercegowinie panują multikulturowe podziały, normy obyczajowe nie odbiegają od tych w Polsce, a Bośniacy są przyjaźnie nastawieni do obcokrajowców. Warto czasami porozmawiać po angielsku bądź niemiecku, szczególnie z młodszymi mieszkańcami, którzy doskonale orientują się w bieżących sprawach politycznych. Należy jednak pamiętać, aby w trakcie rozmów unikać tematów związanych z „wojnami bałkańskimi” i czasami byłej Jugosławii, gdyż emocje traumatycznych doświadczeń wojennych są nadal bardzo bolesne i aktualne. Podczas wizyty w bośniackim domu warto pamiętać o zdjęciu butów i obdarzeniu gospodarza drobnym upominkiem, za co można zostać wynagrodzonym pyszną strawą i szklaneczką czegoś mocniejszego.

Społeczność Bośni i Hercegowiny przez wojenne zawieruchy jest bardzo zróżnicowana i składa się Muzułmanów, Serbów i Chorwatów. Główną religią jest islam, który wyznają przeważnie Bośniacy, natomiast Serbowie są prawosławni, a Chorwaci chodzą do katolickich kościołów. Dlatego też w wielu miejscach można zwiedzać zarówno meczety i kościoły katolickie, jak i cerkwie prawosławne. O mieszkańcach kraju mówi się jednak, że wszyscy są Bośniakami, aczkolwiek podziały takie przekładają się również na życie codzienne, muzykę, sztukę i kulturę oraz język urzędowy (obowiązuje bośniacki, serbski i chorwacki, chociaż w niektórych regionach mieszkańcy posługują się jeszcze innymi dialektami). Na bośniacki język ogromny wpływ miała islamsko-orientalna kultura oraz niektóre właściwości języka tureckiego.

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

W trakcie zwiedzania meczetów należy pamiętać o odpowiednim stroju (należy unikać wchodzenia do świątyni w krótkich spodenkach czy koszulkach odsłaniających ramiona), a kobiety powinny założyć na głowę chustę. W niektórych meczetach obowiązkowo należy zdjąć buty, a gdy nie ma takiego obowiązku nie powinno się wchodzić w butach na dywan i poza barierki. Warto także zwrócić uwagę na informacje dotyczące robienia zdjęć w danym miejscu, gdyż nie zawsze dozwolone jest fotografowanie i kamerowanie.

Aktywny wypoczynek

Zwiedzanie Bośni i Hercegowiny polega głównie na spacerowaniu po miastach i oglądaniu zabytków. Nie ma tam zbyt dobrze rozwiniętej infrastruktury sportowo-rekreacyjnej, dlatego form aktywnego spędzania wolnego czasu najlepiej szukać we własnym zakresie. W regionie Sarajewa najbardziej interesującym miejscem jest Park Narodowy Sutjeska, w którym można zdobyć między innymi najwyższy szczyt Bośni i wybrać się na wędrówkę do dziewiczego lasu Perucica. Miłośnicy pieszych wędrówek powinni zainteresować się szlakami pieszymi wyznaczonymi w malowniczych pasmach Gór Dynarskich ciągnących się aż do Czarnogóry i Albanii. Na miłośników podwyższonej adrenaliny czeka natomiast fascynujący spływ kanionem rzeki Tary.

Wycieczki Fakultatywne

Sarajewo – przed wizytą w mieście warto zapoznać się z jego odległą historią związaną z czasami neolitycznymi, ślady których odkryto na przedmieściach. W okresie panowania Rzymian znajdowała się tam wioska o nazwie Vrhbosna, a w wieku VII pojawili się pierwsi Słowianie. Najpotężniejsza osada wyrosła w średniowieczu wraz z pojawieniem się ludności prawosławnej i franciszkańskich duchownych. Wiek XV przyniósł panowanie tureckie, wraz z którym Sarajewo stało się osmańskim centrum administracyjnym. Największy rozwój przypadł na czas rządów słynnego w Bośni mecenasa sztuki i kultury, Gazi Isa-beg Ishakovica, który budował mosty i otwierał religijne szkoły. Czas tureckiej stabilizacji skończył się wraz z panowaniem austro-węgierskim w XIX wieku, chociaż Sarajewo w tym okresie zyskało pod względem gospodarczym. Powstała secesyjna zabudowa, sieć elektryczna, linie tramwajowe i kolejowe. Ważnym wydarzeniem dla historii Europy był zamach na austriackiego następcę tronu, arcyksięcia Franciszka Ferdynanda, który wraz z innymi czynnikami doprowadził do wybuchu I wojny światowej. Sarajewo znalazło się także w ogniu II wojny światowej, po zakończeniu której stało się stolicą Bośni i Hercegowiny. Krwawe czasy nastały również po rozpadzie Jugosławii i dwóch „wojnach bałkańskich” z początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku, burzących ład w tym zakątku Europy. Spokojniejsze czasy nastały w roku 1995 wraz z zawarciem w amerykańskim Dayton układu kończącego walkę zbrojną. Chociaż Sarajewo zostało znacznie zniszczone podczas XX-wiecznych konfliktów, kręte uliczki określane mianem europejskiego Stambułu kryją wiele tajemnic. Z bałkańskim klimatem najlepiej zapoznać się na starym bazarze Bascarsiji, na który od setek lat przyjeżdżały karawany kupieckie z całego świata. Obecnie dominuje tam tradycyjne rzemiosło i można kupić mnóstwo interesujących pamiątek. Znajduje się tam również studnia będąca fragmentem pierwszego wodociągu w Europie, którego budowę rozpoczęto w XVI w. Wokół starego rynku skupia się najwięcej zabudowań sakralnych, wśród których należy wymienić meczet Muslihudina Cekrekcije z przylegającymi drewnianymi kioskami handlowymi i Bascarsijski meczet, którego początki datowane są na XV wiek. Historyczne korzenie ma także Brusa bezistan – murowany pawilon odpowiadający europejskim sukiennicom. Typowy, bałkański klimat można wyczuć w orientalnym zajeździe dla podróżnych Karawanseraj Moricia oraz Karawanseraj Kolobara, a także w okolicy najbardziej reprezentacyjnego obiektu architektury sakralnej, jakim jest meczet Gazi Hursev-bega. Spacerowa trasa nie omija serbskich cerkwi prawosławnych z cennymi elementami sztuki sakralnej, w których tajemnicza atmosfera podkreślana jest delikatną wonią palących się kadzideł oraz starych synagog będących jednocześnie judaistycznymi muzeami. Najbardziej znaną świątynią katolicką jest natomiast katedra Serca Jezusowego charakteryzująca się stylem neogotyckim i wysoką dzwonnicą. Turyści interesujący się historią sztuki powinni zajrzeć do Galerii Sztuki Bośni i Hercegowiny eksponującej malarstwo i zaskakującą sztukę współczesną. Symbolicznym miejscem jest natomiast ulica Obala Kulina, na której zamachu na arcyksięcia Ferdynanda dokonał Gavrilo Princip z organizacji Młoda Bośnia, a także trzyprzęsłowy most Seherija odbudowany po wojnie. Orientalnymi cechami wyróżnia się ratusz miejski, spod którego niedaleko jest do najstarszej części miasta – Kovaci z zabytkowym cmentarzem pełnym marmurowych nagrobków. Warto przespacerować się także w okolice ważnego pomnika kultury, jakim jest Twierdza Hodidjed pochodząca z XVI stulecia. Dla historii kraju niezwykle ważne są gmachy Narodowego Muzeum Bośni i Hercegowiny, Muzeum Historycznego i Muzeum Olimpijskiego. Zwiedzanie można zakończyć spacerem po deptaku Ferhadija, który jest najważniejszą ulicą handlowo-usługową w mieście. Dla wielu turystów Sarajewo jest również najlepszą bazą noclegową do zwiedzania okolicy.

Visoko – niewielka miejscowość nad rzeką Bosną, położona w zalesionej, pagórkowatej okolicy. Magnesem przyciągającym turystów do tego niepozornego miejsca jest hipoteza, według której okoliczne wzgórza są piramidami datowanymi na ponad 10 tys. lat. Z pewnością jest to specyficzne miejsce, o autentyczności którego najlepiej przekonać się na własne oczy.

Kraljeva Sutjeska – idealna okolica dla miłośników ciszy i pięknych widoków. Na pieszej wędrówce można podziwiać wapienne klify, malownicze doliny rzek oraz zagubiony między nimi franciszkański klasztor z początkami sięgającymi XIV wieku. Za murami interesująco przedstawia się klasztorny kościół z barokowym wyposażeniem, w którym znajduje się krypta ze szczątkami jednego z ostatnich królów Bośni.

Visegrad – atrakcją miasta południowo-wschodniej Bośni jest kamienny most na rzece Drinie wybudowany w XVI stuleciu. Oryginalna konstrukcja wsparta na dziewięciu przęsłach osiąga długość 250 m. Po krótkim spacerze i zrobieniu kilku zdjęć warto zajść na pyszną kawę do którejś z restauracji znajdujących się na malowniczo położonym cyplu, a jeżeli ktoś ma siły na dalszą wędrówkę, może podążyć do ruin pobliskiej twierdzy.

Foca – w pobliżu miasta leżącego przy ujściu rzeki Cehotiny do Driny znajduje się kilka ciekawych atrakcji przyrodniczych. W nadmiarze wolnego czasu można: wybrać się do Parku Narodowego Sutejska, zobaczyć wodospad Skakavac i pradawny las Perucica, zdobyć najwyższy szczyt Bośni – Maglic (2386 m n.p.m.) lub wziąć udział w pełnym przygód spływie organizowanym przez agencje turystyczne w kanionie rzeki Tary.

Travnik – niewielkie miasto usytuowane w wąskiej dolinie krystalicznej rzeki Lasva i stolica Centralnej Bośni. Rozwój dawnej siedziby tureckiego namiestnika przypada na lata 1699-1851, kiedy powstał wspaniały zamek, a warowna osada zaczęła pełnić ważną rolę dyplomatyczną, wojskową i handlową. Po okresie dawnej świetności pozostało kilkanaście meczetów i kopulaste mauzolea noszące cechy tureckiej zabudowy. Powodem do dumy dla mieszkańców Travnika są widoczne z każdego punktu w mieście ruiny średniowiecznej twierdzy, do których prowadzi łukowaty mostek. W XV wieku stacjonowały tam wojska otomańskie, a obecnie odbywają się imprezy plenerowe. Podczas spaceru po uroczym miasteczku można natknąć się na dwie wieże zegarowe wzniesione w XVII i XVIII stuleciu oraz jedyny w Bośni zegar słoneczny ozdabiający ścianę meczetu Hadzi Ali-bega. W Travniku urodził się słynny pisarz i noblista Ivo Andric, po którym pozostał rodzinny dom przekształcony w izbę muzealną z interesującymi pamiątkami. Na dobrą kawę można wybrać się do tradycyjnej kawiarni Lutvina kahwa, by po pobudzeniu wspaniałym aromatem udać się na starówkę poprzecinaną potokiem, nad którym wznoszą się romantyczne mostki. Ciekawą ekspozycję związaną z dziejami miasta prezentuje Zavicajni Muzej Travnik, w którym można także dowiedzieć się o meczecie Sulejmanija – reprezentacyjnej świątyni z unikalnymi freskami i meczecie Lukacki, przy którym znajduje się niewielki cmentarz. Przy głównej ulicy miasta działa najwięcej sklepów, lokali usługowych i restauracji serwujących najlepsze „cevapcici” w regionie.

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

Jajce – historyczne serce Bośni zachwycające połączeniem natury z zabytkami pamiętającymi czasy rzymskie i średniowieczne. W trakcie zwiedzania starówki można odnieść wrażenie, że spaceruje się po jednym wielkim mieście-muzeum pod gołym niebem, w którego centrum rozpryskuje się baśniowy wodospad. Dawna stolica Królestwa Bośni została rozbudowana w XIV wieku, który pozostawił po sobie znaczną ilość zabytków klasy zerowej. Wszystkie atrakcje spiętrzone są na niewielkim obszarze i dlatego zwiedzanie miasteczka nie zajmuje zbyt wiele czasu, chociaż warto spędzić tam co najmniej kilka godzin. Niezwykły krajobraz tworzy twierdza górująca nad okolicą. Historyczna wyobraźnia działa, gdy spogląda się na wspaniałą cytadelę, główne fortyfikacje, grube mury połączone bastionami i kościół św. Marii. Szczególny i tajemniczy urok mają katakumby z kryptą królewską z XV stulecia oraz stare domy rzemieślników i handlarzy. Do najstarszych zabytków należy Niedźwiedzia Wieża oraz budowla zwana wieżą zegarową. Spacer po mieście obfituje także w oglądanie licznych świątyń, takich jak meczet Ramadan-bega, meczet Samicia czy kościół św. Katarzyny. Wyjątkowo intrygujące są ruiny świątyni boga Mitry, w których można przyjrzeć się symbolom płodności i rzeźbom Boga-Słońca. Podobnie ciekawy może okazać się spacer po uliczkach pełnych legend, które w opowieściach najstarszych mieszkańców miasta przetrwały do dziś.

Maglaj – w sympatycznym mieście z prowincjonalnym kolorytem na uwagę zasługuje miejska wieża, z której można podziwiać okolicę, meczet Kursumlija – ważna pamiątka XVI-wiecznej epoki, bośniacka zabudowa poszczególnych domów oraz cerkiew św. Iliji z początku XX wieku.

Banja Luka – stolica Krainy Bośniackiej otoczona bogactwem przyrodniczym i licznymi stanowiskami archeologicznymi. W okolicy drugiego pod względem wielkości miasta kraju jako pierwsi osadzili się Ilirowie z plemienia Mezejrów oraz Rzymianie, którzy odkryli właściwości zdrowotne okolicznych źródeł termalnych. W średniowieczu w pobliżu wybudowano pierwszy na terenie Bośni klasztor franciszkański, a także serbskie cerkwie i monastyry. Ciekawostką historyczną jest pojawienie się na tych ziemiach francuskich cystersów wyznających surowe reguły prowadzenia zakonu. W wieku XVI tereny Krainy Bośniackiej przypadły Turkom, którzy pozostawili po sobie meczety, spichlerze, młyny, mosty, kanalizację i orientalny koloryt, natomiast rządzący później Austriacy przyczynili się do rozbudowy kolei oraz rozkwitu przemysłu i handlu. Banja Luka poważnie doświadczona I i II wojną światową ucierpiała także w ostatniej dekadzie XX wieku, kiedy spokój w kraju zakłóciły „wojny bałkańskie”. Z biegiem czasu miasto podnosi się z wojennych zniszczeń, stawia na kształcenie młodzieży i rozwój przemysłu, a tym samym otwiera się na świat turystyki dzięki słynnym uzdrowiskom ze źródłami termalnymi. Do głównych atrakcji Banja Luki należą przede wszystkim świątynie, których można doliczyć się kilkudziesięciu. Chociaż większość z nich ucierpiała podczas konfliktów zbrojnych, przykładowo można zobaczyć ruiny meczetu Farhadija zbudowanego w XVI w., charakteryzującego się przed laty bogatą ornamentyką, dzięki której był uznawany za najpiękniejszy w kraju zabytek sztuki osmańskiej. Podczas spaceru po mieście widać wpływy tureckie objawiające się w ciekawej zabudowie, z której wybija się Kastel – piękna twierdza malowniczo położona na lewym brzegu rzeki Vrbas, rozbudowywana kolejno przez Rzymian, Słowian i Turków. Obecnie jest to jedno z najciekawszych miejsc rekreacyjnych miasta z kawiarniami, restauracjami, placami zabaw i teatrem letnim. Z czasów tureckich przetrwała także wieża zegarowa, dwa mosty, karawansaraje (zajazdy) oraz zabytkowe wodociągi. Z Banja Luki bije co prawda nowoczesność, ale z historią warto zapoznać się w Banjaluckim Muzeum, by oczami wyobraźni odtworzyć dawny wygląd miasta i jego zabytków, których już nie ma. Koniecznie trzeba przespacerować się głównym deptakiem, czyli Gospodską ulicą pełną sklepów i restauracji, a także przemierzyć piękny teren spacerowy jakim jest Mladen Stojanovic Park. Obecnie miasto stawia na rozwój kulturalny, gdyż organizuje się tam mnóstwo festiwali przyciągających młodych ludzi z całego kraju. W okolicy znajduje się kilka ciekawych atrakcji w postaci parku narodowego, kanionu rzeki Vrbas czy chętnie odwiedzanych przez turystów źródeł termalnych.

Marija Zvijezda – w niewielkiej miejscowości wznosi się interesujący klasztor cystersów, w którym mnisi produkują ser i piwo, a podziwiać można XVI-wieczne freski i starodruki.

Park Narodowy Kozara – obszar objęty ochroną znajdujący się w północno-zachodniej części kraju, w górach Lotara, uchodzi za centrum bośniackiego raftingu i kanioningu. Na terenie parku znajduje się kilka mało wymagających wierzchołków górskich osiągających wysokość około 1000 m n.p.m., gęste lasy i górskie łąki. Najczęściej pojawiają się tam turyści chcący aktywnie spędzić czas. Oprócz spływania rwącymi rzekami Uną, Sawą, Saną i Urbas można uprawiać trekking, kolarstwo górskie i wspinaczkę lub po prostu wybrać się na relaksacyjny piknik.

Źródła termalne – w okolicy Banja Luki znajduje się kilka miejscowości ze źródłami termalnymi, gdzie można podreperować zdrowie i zażyć odmładzających kąpieli. Kompleksy SPA z tradycjami sięgającymi czasów rzymskich znajdują się w Slatinie, Banja Laktasi i Srpskie Toplice.

Najczęściej Zadawane Pytania

Kiedy najlepiej wybrać się do Bośni Północno-Wschodniej?
Do Bośni Północno-Wschodniej można wybrać się praktycznie o każdej porze roku, chociaż sezon wakacyjny trwa tam od kwietnia do września. Na zwiedzanie zabytków najlepsza jest jesień, natomiast jeżeli ktoś chce zahaczyć o Neum i ciepłe wody Adriatyku powinien wybrać się do Bośni i Hercegowiny w lipcu bądź sierpniu, kiedy temperatury przekraczają 25°C.

Jaka waluta obowiązuje w Bośni i Hercegowinie i jakie są orientacyjne ceny?
Walutą Bośni i Hercegowiny jest marka konwertybilna (KM), 1 KM = 100 fenigów, chociaż w restauracjach i wielu innych miejscach można również płacić euro. Ceny są zbliżone do polskich, a nawet niższe.

Gdzie i jakie pamiątki kupić w Bośni Północno-Wschodniej?
Spacerując po bośniackich bazarach można natknąć się na kute, metalowe naczynia, ozdobne tace i talerze, zestawy do parzenia kawy czy tradycyjne, muzułmańskie kołatki do drzwi. Ciekawą pamiątką może być broń biała stylizowana na otomańską czy biżuteria wykonana w orientalnym stylu. Jeżeli ktoś dysponuje dużą ilością miejsca w bagażu może rozglądnąć się za misternie wykonanymi dywanami, chodnikami, poduszkami oraz zrobionymi ręcznie szalikami itp. Poszukiwaną pamiątką z wyprawy do Bośni i Hercegowiny jest rakija wytwarzana domowym sposobem. Najwięcej bazarów i sklepów z pamiątkami można znaleźć w miastach najczęściej odwiedzanych przez turystów.

Jaki czas obowiązuje w Bośni i Hercegowinie?
W Bośni i Hercegowinie obowiązuje taki sam czas jak w Polsce.

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

Jak się poruszać po Bośni i Hercegowinie?
Ze względu na górzysty charakter kraju przemieszczanie się samochodem lub autobusami zajmuje sporo czasu. Drogi nie zawsze są w najlepszym stanie, bywają wąskie, kręte i poprowadzone górzystymi obszarami, chociaż funkcjonują normalnie. Od kierowców nie jest wymagane międzynarodowe prawo jazdy, aczkolwiek zaleca się dysponowanie takim dokumentem. Obowiązkowe jest natomiast posiadanie „zielonej karty”. Pomiędzy dużymi miastami bez problemu można przemieszczać się autobusami, które są nowe, bezpieczne i punktualne. Dodatkowo działają prywatni przewoźnicy zapewniający dojazd do najbardziej uznanych miejsc turystycznych. Z przejazdów kolejowych najlepiej korzystać jedynie na zasadzie zwiedzania poszczególnych regionów, gdyż kolej jest słabo rozwinięta. Sarajewo dysponuje natomiast połączeniami lotniczymi z największymi miastami w Europie, a krajowe lotniska znajdują się także w Mostarze i Tuzli.

Jakie są ograniczenia celne w Bośni i Hercegowinie?
Ograniczenia celne nie odbiegają od europejskich norm. Bez problemu można wwieźć i wywieźć rzeczy osobistego użytku i związane z pobytem turystyczny, a bez deklaracji dopuszczalny jest wywóz maksymalnie 2500 EUR (większe kwoty należy zgłaszać służbom celnym).

Jakie dokumenty potrzebne są w razie konieczności skorzystania z służby zdrowia w Bośni i Hercegowinie?
W nagłych przypadkach turyści z Polski objęci są w Bośni i Hercegowinie bezpłatną podstawową opieką medyczną (w bardzo ograniczonym zakresie). Opłaca się jednak wykupić polisę ubezpieczenia podróżnego lub międzynarodowego ubezpieczenia medycznego, które w razie potrzeby umożliwi pokrycie kosztów bardziej zaawansowanego leczenia i transport medyczny. Warto również posiadać ubezpieczenie w razie choroby lub nieszczęśliwego wypadku (NNW), a także ubezpieczenie komunikacyjne autocasco (AC).

Ze względu na inną florę bakteryjną należy starannie wybierać restauracje lub jadać w hotelach i przestrzegać podstawowych zasad higieny. Turyści powinni pić wyłącznie wodę butelkowaną, ewentualnie gotowaną co najmniej 10 min. Szczepienia ochronne nie są wymagane i nie ma zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych, niemniej przed wyjazdem warto sprawdzić na stronie internetowej Państwowej Inspekcji Sanitarnej: www.pis.gov.pl czy szczepienia nie są zalecane sezonowo.

Ważne informacje MSZ

Dokumentem uprawniającym do wjazdu i wyjazdu z Bośni i Hercegowiny dla obywateli UE jest dowód osobisty lub paszport. Wiza nie jest wymagana w przypadku pobytu nieprzekraczającego 90 dni.

Szczegółowe i aktualne informacje można znaleźć na stronie MSZ: www.msz.gov.pl lub na stronie ambasady polskiej w Sarajewie  www.sarajewo.polemb.net

Tresc opisow dostarczana przez merlinx.

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Bośni i Hercegowinie
Bośnia i Hercegowina, Sarajewo, Dola 13, 71000
Tel.: +387 33 215 862 lub 201 142 Tel. dyżurny: +387 61 899 974 Faks: +387 33 226 844
sarajewo.amb.sekretariat@msz.gov.pl
www.sarajewo.polemb.net

Centralna Bośnia

Hercegowina

Kraina Bośniacka

Neum

Posavina

Sarajewo

Bośnia i Hercegowina: Bośnia Północno-Wschodnia , Centralna Bośnia , Hercegowina , Kraina Bośniacka , Neum , Posavina , Sarajewo

Wybierz region Bośnia Północno-Wschodnia , Centralna Bośnia , Hercegowina , Kraina Bośniacka , Neum , Posavina , Sarajewo